Buffett Và Những Kẻ Ngược Dòng: Họ Làm Giàu Không Cần Đoán Đỉnh Đáy
Ngày xưa, giữa phố Wall ồn ào náo nhiệt, nơi người ta xem bảng điện như xem xổ số, có một nhóm người kỳ lạ sống khác hoàn toàn. Trong khi đám đông hò hét “mua vào – bán ra” như thể đang chơi game tốc độ cao, họ lại ngồi trầm ngâm đọc báo cáo tài chính, tay cầm bút chì, gạch gạch chân những con số khô khan như thể đang giải mật thư.
Người ta gọi họ là những kẻ đến từ Graham-and-Doddsville – một thị trấn vô hình, nơi cư dân không “chơi” chứng khoán, mà “đầu tư” thật sự. Ở nơi đó, không ai nói chuyện về “tin nội gián”, “mã cổ phiếu nóng”, hay “đánh T3”. Họ chỉ nói về giá trị thực của doanh nghiệp, về biên an toàn, về lãi kép và sự kiên nhẫn. Những từ ngữ chẳng hấp dẫn chút nào với đám đông ngoài kia, nhưng lại là kim chỉ nam cho mọi quyết định của họ.
Triết lý của họ nghe nhàm chán đến mức buồn cười:
“Nếu một doanh nghiệp đáng giá 1 đô, và thị trường đang bán nó với giá 50 xu – thì ta mua. Khi thị trường tỉnh táo lại và trả nó về đúng giá trị, ta bán.”
Không phân tích kỹ thuật, không đoán đỉnh đáy, không “chơi hệ tâm linh”. Chỉ đơn giản như thế.
Trong khi thiên hạ hí hửng mỗi khi “đánh con hàng” thành công, rồi tá hỏa chạy lỗ lúc “sàn đè”, thì những người từ Graham-and-Doddsville vẫn thong thả. Họ không mua cổ phiếu để giải trí, cũng không đầu tư chỉ vì sợ bỏ lỡ. Họ không cần “tin nóng”, bởi họ biết thị trường vốn là một quý ngài thất thường – lúc thì định giá công ty như thần thánh, lúc lại như rác rưởi. Công việc của họ không phải là chiều theo cảm xúc của ngài ấy, mà là lợi dụng nó.
Người đời gọi họ là “dị nhân”, “ngược dòng”, thậm chí là “tục hậu”. Họ không phủ nhận. Vì trong khi số đông mãi đi tìm “mã tăng trần”, họ chỉ đi tìm “doanh nghiệp tốt, giá rẻ”. Trong khi người ta nôn nóng kiếm tiền như đánh bạc, họ chậm rãi tích lũy, như người trồng cây chờ ngày hái quả.
Buffett, một trong những người con ưu tú nhất của thị trấn ấy, đã kể lại câu chuyện này trong bài "The Superinvestors of Graham-and-Doddsville". Không hoa mỹ, không mị dân, ông chỉ đơn giản đưa ra kết quả: tất cả những nhà đầu tư ấy, không hẹn mà cùng một phương pháp, đều thắng – hết năm này qua năm khác. Không phải vì họ thông minh hơn, mà vì họ kỷ luật hơn. Không phải vì họ nhanh nhẹn hơn, mà vì họ chậm rãi đúng cách.
Còn phần đông kia – những người “chơi” chứng khoán mỗi ngày – vẫn tiếp tục vui buồn theo bảng giá đỏ xanh, vẫn mơ mộng về cú đánh trúng jackpot, và vẫn tin rằng mình sẽ là người may mắn tiếp theo.
Câu hỏi chỉ còn lại là: bạn thuộc về thị trấn nào?
